Uniwersalny silnik kolektorowy jest silnikiem elektrycznym z kolektorem, który może pracować zarówno na prąd stały jak i zmienny (lepsze parametry osiąga przy zasilaniu prądem stałym). Produkowany jest tylko z seryjnym uzwojeniem wzbudzenia o mocy do 200 W. Stojan jest wykonany ze specjalnej stali elektrotechnicznej. Dla prądu zmiennego nominalne napięcia wynoszą 127, 220 V, dla prądu stałego 110, 220 V. Stosowany jest m.in. w sprzęcie gospodarstwa domowego, elektronarzędziach.
Zasada działania silników elektrycznych z kolektorem
Zasilane prądem zmiennym, silniki elektryczne prądu zmiennego z zasilaniem z sieci przemysłowej o częstotliwości 50 Hz nie pozwalają na uzyskanie prędkości obrotowej powyżej 3000 obr/min. Dlatego do odbioru wysokich częstotliwości stosuje się kolektorowy silnik elektryczny, który oprócz tego okazuje się łatwiejszym i mniej zmiennoprądowym silnikiem o tej samej pojemności lub stosuje specjalne mechanizmy przekazu zmieniające parametry kinematyczne mechanizmu na niezbędne dla nas (multiplikatory). Przy zastosowaniu przemienników częstotliwości lub obecności sieci o podwyższonej częstotliwości (100, 200, 400 Hz) silniki prądu zmiennego wydają się łatwiejsze i mniej kolektorowe (węzeł kolektorowy czasami zajmuje połowę przestrzeni). Zasób silników asynchronicznych prądu zmiennego jest znacznie większy niż w przypadku silników kolektorowych i jest określony przez stan łożysk i izolacji uzwojeń. Silnik synchroniczny z czujnikiem położenia wirnika i przetwornicą jest elektronicznym analogiem silnika z kolektorem prądu stałego. Ściśle rzecz biorąc, uniwersalny silnik kolektorowy jest silnikiem z uzwojeniami wzbudzającymi (stojanowymi) w układzie szeregowym, zoptymalizowanym do pracy na prąd zmienny elektrycznej sieci krajowej.
Ten typ silnika, niezależnie od biegunowości podawanego napięcia, obraca się w jednym kierunku, ponieważ łącząc szeregowo uzwojenia stojana i wirnika, zmiana biegunów ich pola magnetycznego następuje jednocześnie, a powstały w ten sposób moment obrotowy pozostaje skierowany w jednym kierunku. Dla możliwości pracy z prądem zmiennym stosuje się stojan wykonany z magnetycznie miękkiego materiału o małej histerezie (odporność na ponowne namagnesowanie). Aby zmniejszyć straty prądu wirowego, stojan jest wykonany z izolowanych płyt.
